با توجه به اینکه برشمردن شاخصههای شهر ایمن باید در همهی زمینهها مورد توجه قرار گیرد و نمیتوان فقط از یک منظر فرضاً ایمنی و آتشنشانی بدان نگاه کرد پس میبایست تمامی ابعاد و ویژه گی های یک شهر برای ایمن بودن را مورد بررسی و تمامی مواردی که ایمنی یک جامعه را تهدید می کند مد نظر قرار داد و آن را پیش بینی کرد تا بتوان راهکارهای پیشگیرانه را برای مهار، کاهش اثرات و نهایتاً مقابله با آن بکار بست. پرواضح است که بهترین شرایط برای بررسی توان سیستم ایمنی جامعه زمانی است که ناایمنیها و مخاطرات به یکباره شهر را تهدید میکند (یعنی بدترین شرایط موجود). بنابراین بررسی بحرانهای گذشته میتواند ما را برای رسیدن به هدف بسیار یاری کند. از این رو در سال های اخیر ایمن سازی شهرهای کشور در برابر حوادث و سوانح غیرمترقبه مورد توجه قرار گرفته است. مدیریت شهری در سرتاسر کشور ناگزیر است برای کاهش اثرات بلایای طبیعی در شهرها، از کارایی بسیار بالایی برخوردار باشد و آن را با گذشت زمان افزایش دهد و همواره روشهای مدیریت و فناوریهای موجود را بهویژه در مورد ایمنسازی خدمات تأسیسات و ساختمانهای شهر بهبود بخشد و بهروز نماید.
با توجه به بررسی کیفیت زندگی مردم در کشورهای گوناگون، سه عامل زیر را میتوان به عنوان عوامل موثر در ایجاد یک زندگی ایدهآل و مطلوب برای زندگی بشر در نظر گرفت.
1- احساس وجود ایمنی و امنیت برای شهروندان.
2- احساس برخورداری از امکان برقراری ارتباط با دیگران و انجام فعالیتهای اجتماعی با مشارکت سایر شهروندان.
3- احساس مشارکت در امور اجتماعی و شهری و با اهمیت بودن نظرات و خواسته های شهروندان.
ایمن سازی شهرها، افزایش کارایی روشهای مقابله با بلایای طبیعی و ایمن سازی شهری را ضرورت بخشیده است. بنابراین آشکار است که پژوهشهای کاربردی در امور مربوط به ایمن سازی شهرها در برابر بلایای طبیعی سبب افزایش ابتکار در طراحیها و یافتن بهترین سیاستها و کاربردیترین و با صرفهترین روشها و فناوریها خواهد شد. برای دستیابی به این هدف، گنجاندن برنامههای کاهش آسیبپذیری شهروندان و جامعه که در معرض مخاطرات و بلایای طبیعی هستند در طرحهای توسعهی شهری ضرورت دارد. در حقیقت، حفاظت از جان و مال مردم، گنجینههای دانش و مهارتهای موجود، ابزار تولیدی و صنعتی و تأسیسات و خدمات شهری در مقابل اثرات بلایای طبیعی، باید بخش جداناپذیری از طرح های کشور و مدیریت شهری قلمداد گردند.
* چگونگی ایجاد احساس ایمنی و امنیت در شهر
* جلوگیری از فجایع ناشی از بلایای طبیعی و * حوادث غیرمترقبه انسان ساز، مانند زلزله، خشکسالی، سیل، جنگ، آتش سوزی، انفجار، مواد شیمیایی، آلودگی هوا، و غیره.
* ایمنی ترافیک سواره و پیاده برای تمامی افراد در سنین و شرایط گوناگون زندگی، شامل کودکان، سالمندان ومعلولان.
* احساس امنیت در برابر فاجعه: وجود سیستم مدیریت بحران در مدیریت شهری، دفاع غیر عامل، پناهگاه وتسهیلات امداد رسانی.
* تأمین تأسیسات بهداشتی و درمانی در دسترس همه و در فواصل مناسب.
* تأمین نیازهای اساسی انسان، شامل آب، انرژی، مسکن، و مواد غذایی.
*کاهش آلودگی هوا، صدا و منظره.
* امکان دسترسی سریع به دوستان و نزدیکان: ارتباط خوب و مناسب از طریق راه ها و وسایل مخابراتی.
این نیازها را می توان به عنوان خدمات شهری مورد نیاز شهروندان به صورت زیر عرضه نمود:
الف) پیشگیری و جلوگیری ازفجایع ناشی از بلایای طبیعی وحوادث غیرمترقبه انسان ساز مانند فجایع ناشی از زلزله و یا حوادث ناشی از سیل با ساختن بناهای مقاوم در برابر زلزله و ساختن سازه های مناسب دفع سیلاب و سایر اقدامات لازم.
پیشگیری و جلوگیری از حوادث ناشی از جنگ و بمباران با ساختن پناهگاه ها .
پیشگیری و جلوگیری از فجایع ناشی از آتش سوزی با ایجاد تأسیسات شهری مقاوم در برابر آتش سوزی
ب) ایجاد معابر ایمن سواره و پیاده برای تمامی افراد در سنین و شرایط گوناگون زندگی، شامل کودکان، سالمندان و معلولین.
ج) ایجاد سیستم مدیریت بحران ناشی از بلایای طبیعی و حوادث غیرمترقبه، در مراحل چهارگانه مدیریت بحران: پیش گیری، آمادگی، مقابله و بازسازی، ایجاد پناهگاه، ایجاد واحدها و نهادهای امدادرسانی.
د) تأمین تأسیسات بهداشتی و درمانی در دسترس همه و در فواصل مناسب شامل: مراکز مراقبت بهداشتی، مراکز درمانی و اقدامات لازم برای تأمین بهداشت محیط زیست شهری.
ه) تأمین نیازهای اساسی انسان شامل آب، انرژی، مسکن و مواد غذایی ، معابر جاده ای ایمن برای عابرین پیاده و شبکه حمل و نقل عمومی و ایجاد شبکه های ارتباطی مخابراتی.
همچنین بخشی از رویکردهای شرح ذیل برای ایجاد تحول فرهنگی اجتماعی در زمینه مدیریت ایمنی شهر باید مد نظر قرار گیرد:
توانمند سازی نهادهای مدیریت شهری در راستای ارتقای ایمنی
تثبیت شیو ه های مدیریت ایمنی مشارکتی
مسؤولیت پذیری و پاسخگو بودن مدیران در قبال شهروندان
روانسازی امور و افزایش بهر ه وری در راستای ارتقای ایمنی شهری
تحقق واقعی توسعه پایدار با توجه به مسایل ایمنی در شهر
یکی دیگر از راه حل های مهم برای کاهش آسیب پذیری و ایمن سازی شهرها در برابر بلایای طبیعی ایجاد ستادهای مدیریت بحران شهری و سازماندهی و هماهنگی سازمانهای مسؤول امور مدیریت بحران شهر می باشد |