فرهنگ

مجموعه‌ای از باورها و رفتارهای گروه‌های انسانی است. مجموعه­ی پیچیده­ای­ست که در­برگیرنده­ی دانستنی­ها، اعتقادات، هنرها، اخلاقیات، قوانین، عادات و هرگونه توانایی دیگری است که به­وسیله­ی انسان به عنوان عضو جامعه کسب شده است.


ايمني

در فرهنگ لغات ايمني به معني امنيت و سلامتي به­کار برده شده است به­عبارتي ديگر ايمني عبارتست از حفاظت نسبي در برابر خطر اما از لحاظ علمي ايمني را مي­توان ميزان و درجه­ی گريز و فرار از مخاطرات ناميد. منظور فرار از خطر تنها فرار فيزيکي نيست بلکه دوري جستن از خطرات و محدود نمودن آن­ها مي­باشد که در اين رابطه بايد به سه بخش عمده توجه کنيم .

1-  شناسايي خطر: ول بايد با روش­هاي مخصوص به شناسايي خطرات در صنعت پرداخت زيرا تا خطر را نشناسيم و برنامه­ی مدوني براي مقابل آن نداشته باشيم طبيعتاً قادر به کنترل آن نيستيم.

2-    ارزيابي خطر : پس از شناسايي و تشخيص خطرات آن­ها را بر حسب اولويت تقسيم­بندي مي­کنيم.

3-  کنترل خطرات : در اين بخش براي محدود نمودن و يا از بين بردن خطر بايد اقدام جدي نمود به نحوي که قابل اجرا باشد.

اگر ایمنی را در یک اجتماع در نظر بگیریم مشاهده می کنیم که بسیاری از مولفه­های یک جامعه با مفهوم ایمنی ارتباط بسیار نزدیک دارند از قبیل افراد، مکان ها، دستگاه ها، ابزار، رفتارهای فردی یا گروهی، باورها و دیگر موارد که همگی آن­ها می­توانند به اشکال گوناگون با حادثه، آسیب، بیماری و خسارت مرتبط باشند. نمونه­های بسیار روشن آن­ها عبارتند از : حوادث شغلی در کارگاه­ها و کارخانه­ها - تصادف خودروها و رفتار ترافیکی ما - حوادث مرتبط با وسایل گاز سوز ، برقی و غیره - مشکلات روحی و استرس در برخوردهای اجتماعی – درگیری­های کلامی و فیزیکی افراد در جامعه - بیماری های گوناگون به­ویژه موارد واگیردار - آلودگی های متنوع محیط زیست.

با ملاحظه­ی بندهای بالا مشخص است که مساله­ی بهداشت روانی، جسمی و نیز زیست­محیطی دو بخش دیگر مهم برای ما در یک جامعه را تشکیل می­دهند که همانند مفهوم کلی ایمنی نیاز به آموزش، فرهنگ­سازی و دگرگونی فراگیر اجتماعی دارند. هرگاه از هر یک از ما در مورد یک عمل خلاف قانون یا نامتناسب با سلامت و صلاح جامعه پرسش شود، تقریبا همه­ی ما می­توانیم در حد و اندازه­ی لازم پاسخ های پسندیده و متناسب را بیان نماییم ، اما حتی یک بررسی و مشاهده­ی هدفمند در سطح جامعه نیز برای دانستن این که رفتار عمومی ما در بیشتر موارد بر خلاف دانسته­ها و بیانات زیبای­مان است کفایت می­کند.

فرهنگ ایمنی

فرهنگ ایمنی به باورهای مشترک و نانوشته در میان ما گفته می­شود که بر اساس آن­ها ، رویدادها و رفتارها را از دیدگاه ایمنی، می­پذیریم یا رد می­کنیم. در جامعه­ای با این ویژگی، ایمنی یک ارزش تلقی می­گردد. هر یک از افراد جامعه، خویشتن را در قبال ایمنی خود و دیگران مسوول می­داند، در راستای اصلاح رفتار دیگران تلاش کرده و اقدام دیگران در جهت تصحیح رفتارش را می­پذیرد. افراد این جامعه در صورت لزوم بیش از وظایف و توقعات مرسوم رفتار می­کنند و منافع و حقوق دیگران را در زمینه­ی ایمنی نادیده نمی­گیرند. لازم به ذکر است که فرهنگ ایمنی در جامعه دارای سه مولفه­ی اساسی است : افراد ، محیط و رفتار.

اهميت فرهنگ ایمنی در رفتار

تمركز اصلي در راستاي گسترش ايمني در يك جامعه به تلاش فراوان در فرهنگ سازي بر مي­گردد. اين­كه فردي مطلبي را مي­داند ولي علاقه و تمايلي به انجام آن ندارد امري كاملا خارج از بحث تخصص شغلي است و به باورهاي دروني وي باز مي­گردد. در گذشته همواره عنوان مي­شد كه بيشترين تقصير در وقوع حوادث را افراد خاطي دارند اما در سال­هاي اخير اين ديدگاه بيشتر متمايل به مقصر بودن سازمان­ها و مجموعه­اي كه افراد در آن كار يا زندگي مي­كنند بازگشت كرده است. در حقيقت در هر جامعه­اي افراد با باورها و تمايلات گوناگون وجود دارند و هرگز نمي­توان انتظار رفتارها و ديدگاه هاي يكسان را داشت. اما اگر يك سيستم يا جامعه به گونه­اي برنامه ريزي و رفتار نمايد كه عموم افراد آن جامعه وادار به انجام رفتار درست شوند، مي­توان آن جامعه را موفق دانست. البته جامعه­ی موفق­تر آن جامعه­ای  است كه بتواند باورها و ديدگاه­هاي افراد را به گونه­اي شكل دهد كه خود آن­ها تمايل به انجام رفتار درست داشته باشند .

به این مطلب دقت کنید!!!

فرهنگ ايمني مجموعه­ی پيچيده­اي است از باورها، دانش و رفتارهاي افراد كه آن­ها را در برابر حوادث و خطرات زندگي مصون نگه مي دارد .

فرهنگ ايمني بايد قبل از ورود فرد به محيط، در ذهن و فكر جامعه ايجاد گردد. يعني افراد جامعه بايد بتوانند قبل از وقوع حادثه احتمال وقوع آن­را پيش بيني كرده و در هنگام وقوع با عملكرد صحيح از بدتر شدن وضع جلوگيري كنند .