تفاوت خطر وقوع حوادث شيميايي با ديگر حوادث در نوع آثار و عوارضي است كه از خود بر جايي مي­گذارند . آلاينده­هاي ديگر كه در اثر وقوع بلايا و يا حوادث و حريق­ها ايجاد مي­شوند و يا ناشي از ماشيني شدن زندگي بشر هستند در هر شكل در يك فرآيند زماني ميان­مدت يا دراز مدت ايجاد مسموميت مي­نمايند . مي­توان هر روشن كردن موتور خودرو و سوخت ناقص در آن را امروز يك حادثه تلقي كرد كه بسيار اتفاق مي­افتد و منجر به آلودگي و مسموميت مي­شود. اما آثار اين آلاينده­ها در دراز­مدت بروز مي­­كند . حوادث شيميايي اگرچه به­ندرت و ناگهاني اتفاق مي­افتند آثار آن، آني و يا در كوتاه­مدت بروز مي­يابد، آلودگي سريع، مسموميت، مصدوميت و مرگ، اين تنوع و تفاوت مسموميت را در علم سم­شناسي اصطلاحاً به مسموميت حاد و مزمن تعبير مي­نمايند.


ايران اسلامي اكنون در شرايط رشد و  نوسازي صنعتي است. استفاده از مواد شيميايي در فرآيند صنعتي شدن و تحول در كشاورزي و نوسازي اقتصادي اجتناب­ناپذير است. اما واقعيت اين است كه برآورده كردن اين نياز بدون عنايت به دانش ايمني مخصوص آن مي­تواند فاجعه­آفرين باشد .

بديهي است وقتي نسبت به مواد شيميايي و آثار و عوارض آن شناخت وجود نداشته باشد توليدكننده، مصرف­كننده و نيروهاي امدادي در هنگام حوادث، در قبال آن دچار نوعي بي­باكي و جسارت كوركورانه  و ناخودآگاه مي­شود و متأسفانه زماني متوجه خطرات اين مواد مي­گردد كه ممكن است مسموم و مصدوم شده و كار از كار گذشته باشد.

در كشور ما، شهروندان ، كارگران صنايع و آتش­نشانان در قبال حوادث ناشي از مواد شيميايي به شدت آسيب­پذيرند . شناخت مشكلات و معضلات موجود در تأمين ايمني در قبال مواد شيميايي و هم­چنين پيش­گيري از وقوع حوادث ناشي از مواد شيميايي بسيار ضروري است. آتش­نشانان و نجاتگران هميشه در آخرِ خط بلا هستند. آن­جا كه همه باز مي­مانند از آتش­نشانان درخواست كمك مي­شود . حوادث ناشي از مواد شيميايي يكي از موارد بسيار خطرناك براي آتش­نشانان تلقي مي­شود، چون بار تمامي كمبودها و نارسايي­ها را در سخت­ترين شرايط بر عهده­ی آنان قرار مي­دهد. فقدان قانون و ضابطه، نبود تجهيزات و امكانات، عدم شناسايي مواد و خطرات آن­ها و متعاقباً عدم آگاهي از چگونگي مقابله و خنثي­سازي، در يك شرايط بحراني و در زماني اندك بر دوش آتش­نشانان و نجاتگران قرار مي­گيرد و همه از آنان توقع معجزه و كارآيي دارند و البته اگر در عمليات ناموفق بمانند، تمامي مقصرانِ بزرگ و كوچك، بار همه­ی تقصيرها و كوتاهي­هاي خود و ديگران را بر دوش آنان مي­نهند.

آتش­نشانان چون مسووليت مقابله با اين حوادث را به هر شكلي بر عهده دارند بيش از ديگران در معرض آسيب و آلودگي قرار مي­گيرند .

استفاده از مواد شيميايي و معدني از قديم مورد استفاده­ی انسان بوده و آن­ها كاربري اين مواد را مي­شناخته­اند . حتي گاهي از اين مواد در جنگ­ها استفاده مي­كردند و سمومي از تركيبات جيوه و ارسينك از صدها سال قبل مورد بهره برداري بوده است.

پس از جنگ جهاني دوم دهها عنصر، صدها ماده معدني و هزاران تركيب آلي جديد در اختيار انسان قرار گرفت . استفاده از اين مواد در زمينه­ی مبارزه با آفات كشاورزي  و پزشكي معمول شد و فرآورده­هاي پتروشيمي و مواد ساخته شده از نفت هر يك به نوبه­ی خود اقلام  بي­شماري از زندگي روزمره را تأمين نمود . اما همين مواد و فرآورده­ها به­صورت يك آلاينده­ی عمده، انسان و محيط زيست او  را از وجهي ديگر مورد تعرض قرارداده است كه هنوز تمامي ابعاد آن شناخته شده نيست.

شيمي را مي توان به صورت علمي كه با توصيف خصوصيات ، تركيب و تبديلات ماده سرو كار دارد تعريف كرد و يا با بيان ديگر علم شيمي با تركيب و ساختمان مواد و نيروهايي كه اين ساختمان­ها را بر پا نگه­داشته سروكار دارد، اما اين تعاريف نارسا است . تأثير متقابل شاخه­هاي علوم جديد، تشخيص حدود آن­ها را مشكل كرده است آن­چنان كه تقريباً غيرممكن است پهنه­اي از علم را محصور كرد و باید گفت اين علم شيمي است و يا اين علم شيمي حريق است . لذا خيلي ساده مي­گوييم آن بخشي از دانش آتش­نشاني كه با علم شيمي سرو كار دارد را در مجموعه­ی شيمي حريق مورد بحث قرارميدهند .
لذا می­توان این نتیجه را حاصل نمود که شناخت و مطالعه­ی مباحث شيمي حريق و مواد شيميايي خطرناك بخش­هايي موثر از اطلاعات و دانش مورد نياز آتش­نشانان را در اختیار آن­ها قرار داده و تلفات و خسارات جانی ناشی از ناآگاهی از آن را برای آتش­نشانان به حداقل رساند.